เลี้ยงลูกเชิงบวก ถือเป็นเทรนด์การเลี้ยงลูกที่ได้รับความสนใจในหมู่คุณพ่อคุณแม่มือใหม่เป็นอย่างมาก แม้เทรนด์การเลี้ยงลูกแบบนี้จะมีมาเกือบ 10 ปีก็ตาม หากพูดถึงประเด็นของการเลี้ยงดูลูกแล้ว เรื่องนี้ถือเป็นเรื่องที่สำคัญและมีคุณค่ามากสำหรับคนเป็นพ่อเป็นแม่ แต่ก็อย่างที่พวกเรารู้กันดีอยู่แล้วว่า การเป็นพ่อแม่คนนั้นไม่ใช่เรื่องง่ายเลย
บทความของ Happybabys แม่และเด็ก ในวันนี้ จะขอพาทุกท่านไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับเทคนิคการเลี้ยงลูกเชิงบวกว่า มีวิธีการอย่างไรบ้าง เทคนิคการเลี้ยงลูกแบบนี้สามารถช่วยปรับพฤติกรรมและช่วยฝึกสมองให้ลูกได้อย่างไร หากพร้อมแล้วก็ไปดูเนื้อหาต่อจากนี้ได้เลยค่ะ
เลี้ยงลูกเชิงบวก คืออะไร
หลายคนอาจเข้าใจผิดว่าการเลี้ยงลูกเชิงบวกคือ การเลี้ยงลูกแบบตามใจ แต่ในความจริงนั้นไม่ใช่เลย หลักการที่แท้จริงของเทคนิคนี้คือ การแสดงความรัก ความอบอุ่น ความเอาใจใส่ให้กับลูกอย่างสม่ำเสมอ ไม่ได้แปลว่าพ่อแม่ละเลยการสร้างวินัยให้กับเด็ก เพราะต้องวางกฎ กติกา และขอบเขตด้วย หากลูกมีการประพฤติตัวที่ไม่เหมาะสม เพราะสังคมการเลี้ยงลูกของไทย เติบโตมากับวัฒนธรรมเชิงอำนาจที่เป็นเชิงลบเสียมากกว่า พ่อแม่จะมีอำนาจเหนือลูก ครูมีอำนาจเหนือลูกศิษย์ และมักจะใช้วิธีการบังคับ ขู่ให้กลัว และตีให้หลาบจำ แตกต่างกับการลี้ยงลูกเชิงบวกที่จะไม่ทำร้ายตัวตนเด็ก ไม่สร้างบาดแผลในการเติบโต ให้คำชมและกำลังใจ เน้นสอนให้ลูกรู้ผลลัพธ์ตามธรรมชาติ ฝึกวินัยอย่างจริงจังและสม่ำเสมอ
ทำความเข้าใจเรื่องสมองของเด็ก
สมองของมนุษย์มี 3 ส่วน คือ สมองส่วนบน (คิด) สมองส่วนกลาง (อารมณ์) และสมองส่วนล่าง (สัญชาตญาณ) ซึ่งสมองส่วนล่างจะมีการพัฒนาที่ดีตั้งแต่แรกเกิด และมักจะทำงานร่วมกับสมองส่วนอารมณ์ เพื่อกระตุ้นให้มนุษย์เอาตัวรอดจากความรู้สึกที่ไม่ปลอดภัย หากพ่อแม่ให้ความรุนแรงในการเลี้ยงดูลูก ลูกจะมีการตอบสนองที่ส่งผลลบต่อสมองของลูก ดังนี้
- ตอบสนองด้วยการสู้ เมื่อโตขึ้นจะมีความก้าวร้าว ชอบใช้ความรุนแรง
- ตอบสนองด้วยการหนี โตขึ้นจะเป็นผู้ใหญ่ที่วิตกกังวลง่ายและซึมเศร้า
- ตอบสนองด้วยการยอม ส่งผลให้กลายเป็นคนไม่นับถือตัวเอง ไม่มีศักยภาพ ไม่มีความสามารถ
มั่นใจว่าหลายท่านต้องเคยเห็นเด็กแสดงอาการร้องโวยวายโดยไม่รู้เหตุผล นั่นเพราะอาการดังกล่าวเป็นตอบสนองโดยธรรมชาติของสมองส่วนล่าง เป็นข้อจำกัดทางธรรมชาติที่ตัวของเด็กเองก็ไม่ได้ตั้งใจ และการเลี้ยงลูกเชิงบวกจะมีส่วนช่วยทำให้สมองส่วนอารมณ์ อีกทั้งยังฝึกให้เด็กใช้สมองส่วนคิดวิเคราะห์ให้มากขึ้นด้วย
6 วิธีการ เลี้ยงลูกเชิงบวก
ในทางจิตวิทยา การเลี้ยงลูกเชิงบวก เป็นการเลี้ยงดูที่เกิดจากความเข้าใจในพัฒนาการตามวัยของลูก และยังเอื้อต่อการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างลูกกับพ่อแม่ได้อีกด้วย โดยเทคนิคหรือวิธีการเลี้ยงลูกเชิงบวก มีดังนี้
- เป็นตัวอย่างที่ดีให้กับลูก เด็กมีการสังเกตพฤติกรรมมากกว่าที่คิด การวางตัวให้เป็นตัวอย่างที่ดีให้กับลูกจึงถือเป็นปัจจัยสำคัญ ที่ส่งผลโดยตรงต่อความคิดและพฤติกรรมของลูก
- ใช้คำพูดเชิงบวก หากลูกมีพฤติกรรมหรือการแสดงออกที่ดี พ่อแม่ควรชมด้วยความจริงใจ ใช้คำพูดที่มีเหตุผล หลีกเลี่ยงการใช้คำพูดรุนแรง เพราะจะทำให้ลูกฝังใจไปจนกระทั่งเติบโตเป็นผู้ใหญ่
- ใช้เวลาร่วมกันอย่างมีคุณภาพ การใช้ร่วมกันกับลูกอย่างสม่ำเสมอ จะทำให้ลูกตระหนักได้ว่ามีพ่อแม่คอยใส่ใจและดูแลอยู่ไม่ห่าง แถมยังช่วยให้พ่อแม่ทำความเข้าใจเกี่ยวกับความคิดและพฤติกรรมของลูกอย่างใกล้ชิดได้อีกด้วย
- ให้โอกาสลูกใช้ความคิดของตัวเอง การเปิดโอกาสให้ลูกได้เสนอความคิดเห็นหรือวิธีการแก้ปัญหา พร้อมให้ลูกอธิบายเหตุผลของเขาเอง จะทำให้ลูกมีความกล้าที่จะแสดงความคิดเห็น ฝึกสมองของลูกให้คิดวิเคราะห์ได้มากขึ้นอีกด้วย
- สอนลูกให้เข้าใจผู้อื่น การสอนให้ลูกเข้าใจถึงความแตกต่าง ถือเป็นสิ่งที่พ่อแม่ควรปลูกฝังตั้งแต่ที่ลูกยังเป็นเด็ก หากลูกมีความเข้าใจในตัวผู้อื่น ลูกจะได้เรียนรู้การเอาใจเขามาใส่ใจเราได้เป็นอย่างดี
- ยอมรับผิดบ้าง ข้อนี้ไม่ได้พูดถึงตัวของลูกเพียงอย่างเดียว แต่ตัวของพ่อแม่ก็สามารถทำผิดพลาดได้เช่นกัน หากพ่อแม่เป็นฝ่ายกระทำผิดก็ต้องกล้าขอโทษอย่างไม่อาย ลูกจะเรียนรู้ว่า มนุษย์ทุกคนสามารถทำผิดพลาดได้ หากวันใดที่เขาทำผิดพลาดบ้าง เขาจะกล้ายอมรับและเปลี่ยนแปลงแก้ไขสิ่งที่ผิดให้เป็นถูก
เลี้ยงลูกแบบเชิงบวก เริ่มจากการเปลี่ยนแปลง
หากพ่อแม่ไม่เปลี่ยนแปลงตัวเองเพื่อทำความเข้าใจในพฤติกรรมของลูกก่อนอย่างเช่น การที่ลูกร้องโวยวายเพราะลูกยังเล็ก ไม่สามารถสื่อสารออกมาให้เป็นคำพูดได้ เขาจึงต้องสื่อสารด้วยการร้องไห้ ถ้าคุณพ่อคุณแม่เข้าใจในข้อนี้ การปรับเปลี่ยนวิธีการเลี้ยงลูก จะกลายเป็นเรื่องที่คุณพ่อและคุณแม่อยากทำโดยอัตโนมัติ นอกจากวิธีการเลี้ยงลูกเชิงบวก ที่เราแนะนำไปเมื่อหัวข้อที่แล้ว คุณพ่อคุณแม่ยังสามารถขอคำปรึกษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ด้วย เพราะในความเป็นจริง การเลี้ยงลูกเชิงบวกไม่ได้มีตำราที่เป็นสูตรสำเร็จสมบูรณ์แบบ การมีที่ปรึกษาจึงไม่ใช่เรื่องผิด แถมยังช่วยคุณพ่อคุณแม่เลี้ยงลูกเชิงบวกได้ประสบความสำเร็จได้ง่ายขึ้นอีกด้วย
การ เลี้ยงลูกเชิงบวก คือเทรนด์การเลี้ยงลูกที่ได้รับความสนใจเป็นอย่างมากในหมู่คุณพ่อคุณแม่มือใหม่ หลายคนเลือกศึกษาวิธีการเลี้ยงลูกแบบนี้ด้วยการอ่านหนังสือ และมีคุณพ่อคุณแม่อีกไม่น้อยที่ศึกษาเรื่องนี้จากแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียต่าง ๆ ซึ่ง Happybabys ขอเป็นส่วนหนึ่งในการช่วยให้คุณพ่อคุณแม่ที่กำลังสนใจในเรื่องนี้ มีความเข้าใจถึงวิธีการเลี้ยงลูกเชิงบวกมากขึ้น รวมไปถึงมีความเข้าใจในพฤติกรรมของลูกน้อยมากยิ่งขึ้นด้วย
